مطالعه و مقایسه سیالات درگیر نفتی سازند سورمه در تاقدیس های خامی و فهلیان در فروافتادگی دزفول جنوبی و تاقدیس منگشت در زون ایذه

در نواحی مطالعاتی سازند سورمه با سن ژوراسیک پسین در منطقه فروافتادگی دزفول جنوبی و زون ایذه (حوضه رسوبی زاگرس در جنوب غرب ایران) در سه برش خامی، فهلیان و منگشت مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به تفسیر اطلاعات بدست آمده از سیالات درگیر نفتی موجود در مقاطع نازک دو بر صیقل تهیه شده از نمونه های برداشت شده پرداخته است. این اطلاعات شامل دما، شوری و رنگ بازتابی اشعه فلورسانس می باشد. با استفاده از این اطلاعات، خصوصیات این برش ها مورد ارزیابی قرار گرفت که در آن عمق تدفین سنگ میزبان سیالات درگیر با استفاده از دما و فشار به دام افتادن سیالات درگیر در حین تشکیل در این نواحی، به ترتیب برای برش تاقدیس خامی 2140 متر، برش تاقدیس فهلیان 2040 و برای تاقدیس منگشت سه فاز مطالعاتی تعریف گردید که شامل تنگ کرد با عمق 600 متر، تنگ مورد با عمق 630 تا 1082 متر و تنگ دالان با عمق 1363 تا 1752 متر پیش بینی و تعیین گردید. برش خامی با مقدار درصد سیالات درگیر نفتی (goi)4/29% معرف سنگ مخزن با اشباع شدگی متوسط بود، برش فهلیان با مقدار goi 96/12% به عنوان یک سنگ مخزن با اشباع شدگی ضعیف معرفی گشت، برش های تاقدیس منگشت به ترتیب برش تنگ مورد در قسمت دولومیت زیرین با متوسط goi 49% یک سنگ مخزن تحت اشباع شدگی نسبتاً خوب است و دولومیت فوقانی با مقدار 7/8% یک سنگ مخزن با اشباع شدگی ضیف یا به احتمال زیاد پوش سنگ است، برش تنگ کرد با مقدار متوسط goi5/53% به عنوان یک سنگ مخزن با اشباع شدگی خوب معرفی می گردد و برش تنگ دالان با مقار متوسط goi 2/18% یک سنگ مخزن با اشباع شدگی ضعیف است. مقادیر api حاصل از طیف بازتابی اشعه فلورسانس سیالات درگیر نفتی برای برش های مطالعاتی به این صورت است که: سیالات درگیر نفتی موجود در برش تاقدیس خامی نشان دهنده یک نفت سبک درحین به دام افتادن بود، در برش تاقدیس فهلیان نوع نفت به دام افتاده در سیالات درگیر نفت فوق العاد سبک است. در برش تنگ مورد نفت به دام افتاده در سیالات درگیر متوسط و سبک می باشد. نفت سیالات درگیر نمونه تنگ کرد در زمره نفت های متوسط دسته بندی شد و سیالات درگیر نفتی موجود در تنگ دالان نشان دهنده نفتی سبک تا فوق العاده سبک برای نفت های این ناحیه بود. به طور کلی با استفاده از اطلاعات فوق می توان در مورد نواحی مورد مطالعه چنین استنباط کرد که از سمت تاقدیس فهلیان به سمت تاقدیس منگشت مقادیر چگالی نفت کاهش نشان می دهد. این موضوع به احتمال زیاد بیانگر این است که مقدار درجه پختگی نفت از سمت تاقدیس منگشت به سمت تاقدیس فهلیان به خاطر کاهش در عمق تشکیل سیالات درگیر کاهش می یابد.